Dział IV

[ Uprawnienia do kierowania ]

Art. 87.

1.     Kierującym może być osoba, która osiągnęła wymagany wiek i jest sprawna pod względem fizycznym i psychicznym oraz spełnia jeden z warunków określonych w pkt 1-3:
1) posiada wymagane umiejętności do kierowania w sposób nie zagrażający bezpieczeństwu ruchu drogowego i nie narażający kogokolwiek na szkodę oraz wymagany dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem,
2) odbywa, w ramach szkolenia, naukę jazdy odpowiednio przystosowanym pojazdem pod nadzorem instruktora,
3) zdaje egzamin państwowy odpowiednio przystosowanym pojazdem pod nadzorem egzaminatora.

2.     Osoba niepełnosprawna pod względem fizycznym może być kierującym, jeżeli w wyniku badania lekarskiego nie stwierdzono przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem.

3.     Nie wymaga się uprawnienia do:
1) kierowania rowerem, motorowerem lub pojazdem zaprzęgowym od osoby, która ukończyła 18 lat,
2) prowadzenia kolumny pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt.

Art. 88.

1.     Dokumentem stwierdzającym uprawnienie do kierowania pojazdem silnikowym jest prawo jazdy określonej kategorii.

2.     Prawo jazdy uprawnia do kierowania:
1) kategorii A - motocyklem,
2) kategorii A1 - motocyklem o pojemności skokowej silnika nie przekraczającej 125 cm3 i mocy nie przekraczającej 11 kW,
3) kategorii B:
a) pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu lub motocykla,
b) pojazdem, o którym mowa w lit. a), z przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej masy własnej pojazdu ciągnącego, o ile łączna dopuszczalna masa całkowita zespołu tych pojazdów nie przekracza 3,5 t,
c) ciągnikiem rolniczym lub pojazdem wolnobieżnym,
4) kategorii B1 - trójkołowym lub czterokołowym pojazdem samochodowym o masie własnej nie przekraczającej 550 kg, z wyjątkiem motocykla,
5) kategorii C - pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu, a także ciągnikiem rolniczym lub pojazdem wolnobieżnym,
6) kategorii C1 - pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t i nie przekraczającej 7,5 t, z wyjątkiem autobusu, a także ciągnikiem rolniczym lub pojazdem wolnobieżnym,
7) kategorii D - autobusem, ciągnikiem rolniczym lub pojazdem wolnobieżnym,
8) kategorii D1 - autobusem przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą, a także ciągnikiem rolniczym lub pojazdem wolnobieżnym,
9) kategorii T - ciągnikiem rolniczym z przyczepą (przyczepami) lub pojazdem wolnobieżnym,
10) kategorii B+E, C+E lub D+E - pojazdem określonym odpowiednio w kategorii B, C lub D, łącznie z przyczepą,
11) kategorii C1+E - zespołem pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 12 t, składającym się z pojazdu ciągnącego określonego w kategorii C1 i przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej masy własnej pojazdu ciągnącego,
12) kategorii D1+E - zespołem pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 12 t, składającym się z pojazdu ciągnącego określonego w kategorii D1 i przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej masy własnej pojazdu ciągnącego.

3.     Prawo jazdy:
1) kategorii B i C+E lub B i D+E - uprawnia do kierowania zespołem pojazdów określonych w kategorii B+E,
2) kategorii C+E i D - uprawnia do kierowania zespołem pojazdów określonych w kategorii D+E,
3) kategorii A, B, B1, C, C1, D lub D1 - uprawnia do kierowania pojazdem w nich wymienionym z przyczepą lekką,
4) kategorii B+E, C+E, C1+E, D+E lub D1+E - uprawnia do kierowania ciągnikiem rolniczym z przyczepą (przyczepami).

4.     Minister Obrony Narodowej oraz minister właściwy do spraw wewnętrznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu, uwzględniając konieczność posiadania szczególnych kwalifikacji przez osoby wykonujące zadania związane z obronnością oraz utrzymaniem porządku publicznego, określą, w drodze rozporządzenia, w sposób odmienny od przepisów ust. 2 i 3, wymagane uprawnienia do kierowania przez żołnierzy zasadniczej służby wojskowej pojazdami specjalnymi Sił Zbrojnych.

Art. 89. Skreślony

Art. 90.

1.     Prawo jazdy otrzymuje osoba, jeżeli:
1) osiągnęła wymagany dla danej kategorii wiek,
2) uzyskała orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem i orzeczenie psychologiczne o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem, o ile jest ono wymagane,
3) odbyła wymagane dla danej kategorii szkolenie,
4) zdała z wynikiem pozytywnym egzamin państwowy wymagany dla danej kategorii.

2.     Wymagany dla danej kategorii wiek wynosi:
1) 16 lat - dla kategorii A1, B1 lub T,
2) (skreślony)
3) 18 lat - dla kategorii A, B, B+E, C, C+E, C1 lub C1+E,
4) 21 lat - dla kategorii D, D+E, D1 lub D1+E, z zastrzeżeniem ust.4.

3.     Osoba, która nie ukończyła 18 lat, może uzyskać prawo jazdy kategorii A1, B1 lub T za pisemną zgodą rodziców lub opiekunów.

4.     Wymagany wiek do uzyskania prawa jazdy kategorii D lub D1 przez żołnierza zasadniczej służby wojskowej posiadającego prawo jazdy kategorii B, wynosi 19 lat.

5.     Dodatkowym warunkiem uzyskania prawa jazdy:
1) dla kategorii C, C1, D lub D1 - jest spełnienie wymagań, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4, określonych dla prawa jazdy kategorii B,
2) dla kategorii B+E, C+E, C1+E, D+E lub D1+E - jest spełnienie wymagań, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4, określonych odpowiednio dla praw jazdy kategorii B, C, C1, D lub D1.

Art. 91.

Prawo jazdy nie może być wydane osobie:
1) u której w wyniku badania lekarskiego stwierdzono aktywną formę uzależnienia od alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu,
2) w stosunku do której orzeczony został - prawomocnym wyrokiem sądu, orzeczeniem kolegium do spraw wykroczeń lub orzeczeniem innego organu uprawnionego do orzekania w sprawach o wykroczenia w trybie dyscyplinarnym - zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych - w okresie obowiązywania tego zakazu.

Art. 92.

Prawo jazdy może zawierać ograniczenie wynikające ze stanu zdrowia kierowcy lub możliwości prowadzenia określonego pojazdu.

Art. 93.

1.     Prawo jazdy, z wyjątkiem prawa jazdy kategorii T, uprawnia do kierowania określonym w nim pojazdem w ruchu międzynarodowym, chyba że władze danego państwa wymagają, aby kierowca posiadał międzynarodowe prawo jazdy.

2.     Międzynarodowe prawo jazdy jest wydawane za opłatą przez każdego starostę. Międzynarodowe prawo jazdy jest wydawane na podstawie krajowego prawa jazdy na okres 3 lat. Okres jego ważności nie może jednak przekraczać terminu ważności krajowego prawa jazdy.

Art. 94.

1.     Osoba posiadająca krajowe prawo jazdy wydane za granicą, określone w konwencjach o ruchu drogowym, może kierować odpowiednim pojazdem silnikowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 6 miesięcy od daty rozpoczęcia stałego lub czasowego pobytu.

2.     Osoba posiadająca krajowe prawo jazdy wydane za granicą może otrzymać prawo jazdy odpowiedniej kategorii po oddaniu zagranicznego dokumentu organowi wydającemu prawo jazdy, z zastrzeżeniem ust. 4. Jeżeli prawo jazdy wydane za granicą nie jest określone w konwencjach o ruchu drogowym, dodatkowym warunkiem otrzymania polskiego prawa jazdy jest zdanie części teoretycznej egzaminu państwowego i przedstawienie uwierzytelnionego tłumaczenia zagranicznego dokumentu.

3.     Jeżeli prawo jazdy wydane za granicą zawiera ograniczenie terminu ważności, ograniczenie ze względu na stan zdrowia lub inne, należy to ograniczenie uwzględnić w wydanym prawie jazdy.

4.     Minister Transportu i Gospodarki Morskiej może określić, w drodze rozporządzenia, w stosunku do obywateli niektórych państw, ze względu na zasadę wzajemności, warunki wydawania praw jazdy odmienne niż te, które przewiduje ust. 2.

Art. 95.

1.     Dokumentem stwierdzającym uprawnienie do kierowania tramwajem jest pozwolenie.

2.     Pozwolenie może uzyskać osoba, która ukończyła 20 lat, u której w wyniku badania lekarskiego nie stwierdzono przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem, odbyła wymagane szkolenie i zdała egzamin państwowy z wynikiem pozytywnym.

3.     Przepis art. 91 stosuje się odpowiednio do osoby ubiegającej się o pozwolenie.

Art. 96.

1.     Dokumentem stwierdzającym uprawnienie do kierowania przez osobę, która nie ukończyła 18 lat:
1) rowerem - jest karta rowerowa, motorowerowa lub prawo jazdy,
2) motorowerem - jest karta motorowerowa lub prawo jazdy,
3) pojazdem zaprzęgowym - jest prawo jazdy, karta motorowerowa lub rowerowa, jeżeli osoba uprawniona ukończyła 15 lat.

2.     Kartę rowerową lub motorowerową może uzyskać osoba, która wykazała się niezbędnymi kwalifikacjami i osiągnęła wymagany wiek: 10 lat w przypadku karty rowerowej i 13 lat w przypadku karty motorowerowej.

3.     Kierować rowerem wieloosobowym oraz przewozić na rowerze inną osobę może osoba, która ukończyła 17 lat, a kierować po jezdni wózkiem inwalidzkim poruszanym siłą mięśni kierującego - osoba, która ukończyła 13 lat.

Art. 97.

1.     Dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem wydaje, za opłatą, starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się, a w uzasadnionych przypadkach - właściwy ze względu na miejsce czasowego pobytu, z zastrzeżeniem ust. 2.

2.     Kartę rowerową wydaje nieodpłatnie dyrektor szkoły podstawowej, gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalnej oraz szkoły ponadpodstawowej.
2a. Kartę motorowerową wydaje nieodpłatnie dyrektor gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły ponadpodstawowej.

3.     Szefom i cudzoziemskiemu personelowi przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych i misji specjalnych państw obcych oraz organizacji międzynarodowych, korzystających z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych lub konsularnych na mocy ustaw, umów bądź powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych lub na zasadzie wzajemności, oraz innym osobom korzystającym z tych przywilejów i immunitetów, uprawnienie do kierowania pojazdem wydaje, za opłatą, wojewoda mazowiecki, na wniosek ministra właściwego do spraw zagranicznych.
3a. Żołnierzom zasadniczej służby wojskowej, dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem, wydaje na czas nie dłuższy niż jeden rok dowódca jednostki wojskowej.
3b. Po zakończeniu zasadniczej służby wojskowej wydany przez dowódcę jednostki dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem podlega wymianie na dokument, o którym mowa w ust. 1.

4.     Kierujący może posiadać tylko jedno ważne krajowe prawo jazdy lub pozwolenie do kierowania tramwajem.

Art. 98.

1.     Osoba, posiadająca uprawnienie do kierowania pojazdem, jest obowiązana zawiadomić starostę w terminie nie przekraczającym 30 dni o utracie prawa jazdy, pozwolenia do kierowania tramwajem lub świadectwa kwalifikacji, o zniszczeniu tych dokumentów w stopniu powodującym ich nieczytelność, a także o zmianie stanu faktycznego wymagającego zmiany danych w nich zawartych.

2.     W sytuacji, o której mowa w ust. 1, starosta, na wniosek osoby uprawnionej, wydaje za opłatą wtórnik dokumentu pod warunkiem:
1) złożenia, pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, oświadczenia o utracie dokumentu,
2) zwrotu zniszczonego dokumentu, albo
3) zwrotu dokumentu wymagającego zmiany danych.

3.     W razie odzyskania utraconego dokumentu, o którym mowa w ust. 1, dokument ten należy zwrócić do starosty.

4.     W razie utraty lub zniszczenia karty rowerowej lub motorowerowej wtórniki tych dokumentów wydaje organ, który je wydał.

5.     W stosunku do osób, o których mowa w art. 97 ust. 3, organem właściwym w sprawach określonych w ust. 1-2a jest wojewoda mazowiecki.

Art. 99.

Zadania i kompetencje określone w art. 89 ust. 2 i 3, art. 93 ust. 2 i art. 97 ust. 1 nie mogą być powierzone w drodze porozumienia gminie. Przepis ten nie dotyczy powiatu warszawskiego.

Art. 99a.

Minister właściwy do spraw transportu dokona wyboru producenta blankietów praw jazdy, pozwoleń do kierowania tramwajem i świadectw kwalifikacji w trybie określonym przepisami o zamówieniach publicznych.

Art. 100.

Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, uwzględniając konieczność prawidłowego zabezpieczenia praw jazdy przed podrobieniem, przerobieniem lub kradzieżą, określi, w drodze rozporządzenia:
1) wzory dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami oraz ich opis,
2) szczegółowe czynności organów w sprawach związanych z wydawaniem dokumentów, cofaniem i przywracaniem uprawnień do kierowania, z wydawaniem świadectw kwalifikacji oraz wzory dokumentów stosowanych w tych sprawach.
Minister Obrony Narodowej, kierując się koniecznością zapewnienia zgodności tego dokumentu z obowiązującym podziałem uprawnień oraz mając na uwadze skrócenie okresu niezbędnego do uzyskania prawa jazdy, określi, w drodze rozporządzenia, wzór i opis dokumentu stwierdzającego uprawnienie do kierowania pojazdem przez żołnierza zasadniczej służby wojskowej.

[ Centralna ewidencja kierowców ]

Art. 100a.

1.     Tworzy się centralną ewidencję kierowców, zwaną dalej "ewidencją".

2.     W ewidencji gromadzi się dane o osobach posiadających lub którym cofnięto uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi lub tramwajami, zwane dalej "uprawnieniami".

3.     W ewidencji gromadzi się także dane o osobach nie posiadających uprawnień, w stosunku do których orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów.

4.     Ewidencję prowadzi minister właściwy do spraw administracji publicznej w systemie teleinformatycznym. W rozumieniu niniejszej ustawy minister ten jest administratorem danych zgromadzonych w ewidencji.

Art. 100b.

1.     W ewidencji gromadzi się dane o osobach nią objętych:
1) imię i nazwisko,
1a) datę i miejsce urodzenia
2) numer ewidencyjny Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL),
3) adres zamieszkania,
4) rodzaj oraz zakres uzyskanego uprawnienia,
5) datę uzyskania pierwszego uprawnienia, a w przypadku jego cofnięcia - także datę ponownego uzyskania uprawnienia,
6) datę ważności uprawnienia,
7) numer dokumentu stwierdzającego uprawnienie,
8) ograniczenia dotyczące uprawnienia,
9) nazwę organu, który wydał dokument stwierdzający uprawnienie,
10) dotyczące:
a) zatrzymania dokumentu stwierdzającego uprawnienie oraz jego zwrócenia,
b) cofnięcia uprawnienia oraz jego przywrócenia,
c) utraty dokumentu stwierdzającego uprawnienie oraz jego odnalezienia,
d) zastosowania środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów.

2.     Dane, o których mowa w ust. 1, przekazują do ewidencji:
1) wymienione w pkt 1-9 - organ właściwy w sprawach wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami, niezwłocznie po wydaniu dokumentu stwierdzającego uprawnienie,
2) wymienione w pkt 10:
a) w lit. a) - odpowiednio do swoich kompetencji: właściwa jednostka organizacyjna Policji, Inspekcji Transportu Drogowego lub Żandarmerii Wojskowej, organ właściwy w sprawach wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami, prokurator, sąd, kolegium do spraw wykroczeń lub inny organ uprawniony do orzekania w sprawach o wykroczenia w trybie dyscyplinarnym, niezwłocznie po dokonaniu tych czynności,
b) w lit b) - organ właściwy w sprawach wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami, niezwłocznie po podjęciu decyzji o dokonaniu tych czynności,
c) w lit. c) - organ właściwy w sprawach wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami, niezwłocznie po uzyskaniu informacji o wystąpieniu tych zdarzeń,
d) w lit. d) - sąd, kolegium do spraw wykroczeń lub inny organ uprawniony do orzekania w sprawach o wykroczenia w trybie dyscyplinarnym, niezwłocznie po uprawomocnieniu się orzeczenia.

3.     Dane, o których mowa w ust. 1 pkt 10 lit. d), zgromadzone w ewidencji, podlegają usunięciu z tej ewidencji, jeżeli skazanie na podstawie którego orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów, uległo zatarciu. Informacje o zatarciu przekazuje do ewidencji Biuro Informacyjne Krajowego Rejestru Karnego.

4.     Administrator danych przetwarzający dane osobowe na potrzeby ewidencji jest zwolniony z obowiązku informacyjnego określonego w art. 25 ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 80b ust. 4.

Art. 100c.

1.     Dane zgromadzone w ewidencji udostępnia się, o ile są one niezbędne do realizacji ich ustawowych zadań, następującym podmiotom:
1) Policji,
2) Żandarmerii Wojskowej,
3) Straży Granicznej,
4) Urzędowi Ochrony Państwa,
5) Wojskowym Służbom Informacyjnym,
6) sądom,
7) prokuraturze,
8) starostom.

2.     Dane zgromadzone w ewidencji udostępnia się także na wniosek osoby, której one dotyczą.

3.     Minister właściwy do spraw administracji publicznej może udostępnić, w formie zaświadczenia, dane zgromadzone w ewidencji innym podmiotom niż wymienione w ust. 1 i 2, w tym osobom fizycznym, osobom prawnym lub jednostkom organizacyjnym nie posiadającym osobowości prawnej, jeżeli wykażą swój uzasadniony interes.

4.     Dane zgromadzone w ewidencji udostępnia się, z zastrzeżeniem ust. 5, na pisemny, uzasadniony wniosek zainteresowanego podmiotu.

5.     Minister właściwy do spraw administracji publicznej może wyrazić zgodę, w drodze decyzji, na udostępnienie danych zgromadzonych w ewidencji podmiotom, o których mowa w ust. 1, albo ich jednostkom organizacyjnym, za pomocą urządzeń teletransmisji danych, bez konieczności składania pisemnego wniosku, jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:
1) posiadają urządzenia umożliwiające odnotowanie w systemie, kto, kiedy, w jakim celu oraz jakie dane uzyskał,
2) posiadają zabezpieczenia techniczne i organizacyjne uniemożliwiające wykorzystanie danych niezgodnie z celem ich uzyskania,
3) jest to uzasadnione specyfiką lub zakresem wykonywanych zadań albo prowadzonej działalności.

Art. 100d.

1.     Udostępnienie danych zgromadzonych w ewidencji następuje:
1) dla podmiotów, o których mowa w art. 100c ust. 1 i 2 - nieodpłatnie,
2) dla podmiotów, o których mowa w art. 100c ust. 3 - odpłatnie.

2.     Opłaty pobrane za udostępnienie danych z ewidencji stanowią przychód środka specjalnego będącego w dyspozycji ministra właściwego do spraw administracji publicznej i są przeznaczone na inwestycje związane z rozwojem i eksploatacją bazy technicznej ewidencji.

Art. 100e.

1.     Minister właściwy do spraw administracji publicznej, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, transportu oraz finansów publicznych, określi, w drodze rozporządzenia:
1) sposób prowadzenia ewidencji,
2) warunki i sposób współdziałania podmiotów, które przekazują dane do ewidencji,
3) rodzaj danych zgromadzonych w ewidencji, które mogą być udostępnione poszczególnym podmiotom, o których mowa w art. 100c ust. 1-3,
4) wysokość opłat za udostępnienie danych zgromadzonych w ewidencji oraz warunki i sposób ich wnoszenia.

2.     W rozporządzeniu należy uwzględnić w szczególności:
1) organizację systemu teleinformatycznego, w którym prowadzona jest ewidencja,
2) nieprzekraczalne terminy przekazywania danych do ewidencji oraz sposób ich przekazywania,
3) zakres danych udostępnianych poszczególnym podmiotom,
4) zróżnicowaną wysokość opłat w zależności od zakresu udostępnianych danych.

[ Szkolenie i egzaminowanie ]

Art. 101.

Osoba ubiegająca się o uprawnienie do kierowania pojazdem silnikowym albo tramwajem może rozpocząć szkolenie najwcześniej 3 miesiące przed osiągnięciem wieku wymaganego do uzyskania prawa jazdy albo pozwolenia, a jeżeli osobą tą jest uczeń szkoły, której program nauczania obejmuje szkolenie osób ubiegających się o prawo jazdy, okres ten wynosi 12 miesięcy.

Art. 102.

1.     Szkolenie osoby ubiegającej się o wydanie uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym albo tramwajem prowadzone jest w ośrodku szkolenia kierowców.

2.     Ośrodek szkolenia kierowców może być prowadzony na podstawie zezwolenia przez przedsiębiorcę, szkołę lub jednostkę resortu obrony narodowej.

Art. 103.

1.     Starosta wydaje zezwolenie na prowadzenie szkolenia przedsiębiorcy, który złożył wniosek o jego wydanie i który spełnia następujące wymagania:
1) ma siedzibę lub miejsce zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,
2) posiada warunki lokalowe, wyposażenie dydaktyczne, plac do wykonywania manewrów, gwarantujące przeprowadzenie szkolenia zgodnie z jego szczegółowymi warunkami, oraz co najmniej jeden pojazd przystosowany do nauki jazdy,
3) zatrudnia co najmniej jednego instruktora lub sam jest instruktorem,
4) nie jest podmiotem, w stosunku do którego wszczęto postępowanie likwidacyjne lub upadłościowe,
5) nie zalega z uiszczaniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenie społeczne,
6) nie był prawomocnie skazany za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub przestępstwo przeciwko dokumentom.

2.     Wymagania określone w ust. 1 pkt 6 dotyczą osoby fizycznej lub członków organów osoby prawnej lub nieposiadającej osobowości prawnej jednostki organizacyjnej.

3.     Do wniosku o wydanie zezwolenia przedsiębiorca załącza:
1) dokument określający status jednostki, będącej osobą prawną lub nieposiadającą osobowości prawnej jednostką organizacyjną, albo dokument stwierdzający tożsamość osoby w przypadku osoby fizycznej,
2) zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego stwierdzające niekaralność za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub przestępstwo przeciwko dokumentom,
3) dokumenty, potwierdzające spełnienie pozostałych wymogów określonych w ust. 1.

4.     Starosta wydaje zezwolenie na prowadzenie szkolenia szkole, która złożyła wniosek o jego wydanie i która spełnia następujące wymagania:
1) w programie nauczania szkoły przewidziane jest uzyskanie przez uczniów umiejętności kierowania pojazdem silnikowym,
2) posiada warunki lokalowe, wyposażenie dydaktyczne, plac do wykonywania manewrów, gwarantujące przeprowadzenie szkolenia zgodnie z jego szczegółowymi warunkami, oraz co najmniej jeden pojazd przystosowany do nauki jazdy,
3) zatrudnia co najmniej jednego nauczyciela będącego instruktorem.

5.     Do wniosku o wydanie zezwolenia szkoła załącza:
1) dokument określający status szkoły,
2) dokumenty potwierdzające spełnienie pozostałych wymogów określonych w ust. 4.

6.     Przepisy ust. 4 i ust. 5 stosuje się odpowiednio do jednostek resortu obrony narodowej.

Art. 103a.

Starosta odmawia wydania zezwolenia, o którym mowa w art. 102 ust. 2, przedsiębiorcy, szkole lub jednostce resortu obrony narodowej w przypadku niespełnienia wymagań określonych w art. 103.

Art. 104.

1.     Starosta cofa zezwolenie jeżeli przedsiębiorca, szkoła lub jednostka resortu obrony narodowej:
1) prowadzi szkolenie niezgodnie z przepisami,
2) wydaje niezgodne ze stanem faktycznym zaświadczenie o ukończeniu szkolenia,
3) uniemożliwia przeprowadzenie kontroli o której mowa w art. 108 ust. 2 pkt 1.

2.     Ponowne zezwolenie nie może być wydane wcześniej niż po upływie 2 lat od dnia, w którym decyzja o cofnięciu zezwolenia stała się ostateczna.

Art. 105.

1.     Szkolenie osoby ubiegającej się o uprawnienie do kierowania pojazdem silnikowym albo tramwajem jest prowadzone przez instruktora, z zastrzeżeniem ust. 3.

2.     Instruktorem jest osoba, która:
1) ma co najmniej wykształcenie średnie,
2) posiada, przez okres co najmniej 3 lat, uprawnienie do kierowania pojazdami rodzaju objętego szkoleniem,
3) przedstawiła orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem oraz orzeczenie psychologiczne o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem,,
4) ukończyła kurs kwalifikacyjny w jednostce upoważnionej przez starostę,
5) zdała egzamin przed komisją powołaną przez wojewodę,
6) nie była karana wyrokiem sądu lub orzeczeniem kolegium do spraw wykroczeń za przestępstwo lub wykroczenie przeciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym,
7) została wpisana do ewidencji instruktorów.

3.     Szkolenie w zakresie udzielania pomocy przedlekarskiej jest prowadzone przez osobę, która spełnia co najmniej jeden z warunków określonych w pkt 1-3:
1) wykonuje zawód lekarza lub pielęgniarki,
2) posiada kwalifikacje instruktora Polskiego Czerwonego Krzyża,
3) posiada kwalifikacje ratownika medycznego.

Art. 106.

1.     Starosta dokonuje wpisu osoby do ewidencji instruktorów, jeżeli spełnia ona warunki określone w art. 105 ust. 2 pkt 1-6 i wydaje jej legitymację instruktora na okres wynikający z terminów badań, o których mowa w art. 115a ust. 2.

2.     Instruktor podlega kontrolnym badaniom lekarskim i badaniom psychologicznym, o których mowa w art. 115a ust. 2.

3.     Instruktor jest obowiązany posiadać w czasie szkolenia legitymację instruktora i okazywać ją na żądanie.

Art. 107.

1.     Starosta skreśla instruktora z ewidencji, jeżeli instruktor:
1) nie spełnia warunków określonych w art. 105 ust. 2 pkt 1-6,
1) nie przedstawił orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem lub orzeczenia psychologicznego o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem,
1) nie zdał egzaminu, o którym mowa w art. 108 ust. 2 pkt 2, w wyznaczonym terminie,
1) dopuścił się rażącego naruszenia przepisów w zakresie szkolenia.

2.     W przypadku skreślenia instruktora z ewidencji z przyczyny określonej w ust. 1 pkt 4, ponowny wpis do ewidencji nie może być dokonany wcześniej niż po upływie 2 lat od dnia, w którym decyzja o skreśleniu stała się ostateczna.

Art. 108.

1.     Starosta sprawuje nadzór nad szkoleniem.

2.     Organ sprawujący nadzór może w szczególności:
1) kontrolować dokumentację i działalność związaną ze szkoleniem,
2) w uzasadnionych przypadkach skierować instruktora na egzamin, o którym mowa w art. 105 ust. 2 pkt 5.

Art. 109.

1.     Egzamin państwowy sprawdzający kwalifikacje osoby ubiegającej się o uprawnienie do kierowania pojazdem oraz osoby, o której mowa w art. 114, przeprowadza egzaminator zatrudniony przez dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego:
1) na podstawie umowy o pracę - w zakresie wszystkich kategorii prawa jazdy,
2) na podstawie umowy zlecenia - w zakresie pozwolenia do kierowania tramwajem.

2.     Egzamin państwowy jest organizowany w:
1) wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego - w zakresie wszystkich kategorii prawa jazdy,
2) przedsiębiorstwie komunikacji publicznej, upoważnionym przez starostę - w zakresie pozwolenia do kierowania tramwajem.

3.     Egzamin państwowy w zakresie wszystkich kategorii prawa jazdy jest przeprowadzany w mieście wojewódzkim lub w zależności od potrzeb w mieście na prawach powiatu albo w mieście, w którym do dnia 31 grudnia 1998 r. funkcjonował wojewódzki ośrodek ruchu drogowego.

4.     Sprawdzenia kwalifikacji osoby ubiegającej się o kartę rowerową lub motorowerową dokonują:
1) nauczyciel wychowania komunikacyjnego uprawniony przez dyrektora szkoły,
2) policjant posiadający specjalistyczne przeszkolenie z zakresu ruchu drogowego,
3) egzaminator.

Art. 110.

1.     Egzaminatorem może być osoba, która:
1) jest obywatelem polskim,
2) posiada wykształcenie wyższe,
3) posiada prawo jazdy kategorii B przez okres co najmniej 6 lat oraz uprawnienie do kierowania pojazdami rodzaju objętego egzaminowaniem przez okres co najmniej 1 roku,
4) przedstawiła orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem oraz orzeczenie psychologiczne o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem,
5) nie była karana wyrokiem sądu lub orzeczeniem kolegium do spraw wykroczeń za przestępstwo lub wykroczenie przeciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym,
6) ukończyła kurs kwalifikacyjny w jednostce upoważnionej przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej,
7) uczestniczyła w 7 egzaminach państwowych w charakterze obserwatora oraz przeprowadziła co najmniej 3 takie egzaminy pod kierunkiem egzaminatora wyznaczonego przez dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego i uzyskała pozytywną opinię,
8) zdała egzamin przed komisją weryfikacyjną powołaną przez:
a) Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej - w zakresie sprawdzania kwalifikacji na wszystkie kategorie prawa jazdy, z wyjątkiem kategorii T,
b) starostę - w zakresie sprawdzania kwalifikacji na prawo jazdy kategorii T lub pozwolenie do kierowania tramwajem,
9) daje rękojmię należytego wykonywania swoich obowiązków,
10) została wpisana do ewidencji egzaminatorów prowadzonej przez wojewodę.

2.     Wymagań, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 6 i 7, nie stosuje się do egzaminatora osoby ubiegającej się o prawo jazdy kategorii T lub o pozwolenie do kierowania tramwajem.

Art. 110a.

1.     Egzaminator zobowiązany jest do:
1) rzetelnego i bezstronnego wykonywania powierzonych zadań,
2) rozwijania wiedzy zawodowej i podnoszenia kwalifikacji,
3) godnego zachowania w czasie wykonywania obowiązków.

2.     Egzaminator zatrudniony w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego nie może jednocześnie prowadzić szkoleń dla kandydatów na kierowców, szkoły nauki jazdy ani być jej właścicielem lub współwłaścicielem.

3.     Egzaminator w czasie wykonywania obowiązków zawodowych podlega ochronie przysługującej funkcjonariuszowi publicznemu.

Art. 111.

1.     Wojewoda dokonuje wpisu osoby do ewidencji egzaminatorów, jeżeli spełnia ona warunki określone w art. 110 ust. 1 pkt 1-9.

2.     Dyrektor wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego wydaje na okres wynikający z terminów badań, o których mowa w art. 115a ust. 2, legitymację egzaminatora osobie, o której mowa w ust. 1, zatrudnionej w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego.

3.     Egzaminator podlega kontrolnym badaniom lekarskim i psychologicznym w terminach, o których mowa w art. 115a ust. 2.

4.     Egzaminator zatrudniony w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego podlega corocznie szkoleniu organizowanemu przez dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego .

5.     Egzaminator jest obowiązany posiadać w czasie prowadzenia egzaminów legitymację egzaminatora oraz okazywać ją na żądanie.

Art. 112.

1.     Nadzór nad przeprowadzaniem egzaminów państwowych sprawuje wojewoda.

2.     Organ sprawujący nadzór może w szczególności:
1) kontrolować dokumentację i działalność związaną z egzaminowaniem,
2) przerwać lub unieważnić egzamin państwowy prowadzony niezgodnie z przepisami,
3) w razie stwierdzenia rażących uchybień zawiesić działalność odpowiedniej jednostki w zakresie prowadzenia egzaminów państwowych - do czasu usunięcia uchybień,
4) w uzasadnionych przypadkach skierować egzaminatora na egzamin, o którym mowa w art. 110 ust. 1 pkt 8.

Art. 113.

1.     Wojewoda skreśla egzaminatora z ewidencji, jeżeli:
1) nie spełnia warunków określonych w art. 110 ust. 1 pkt 1-9,
2) nie odbył okresowego szkolenia,
3) nie przedstawił orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem lub orzeczenia psychologicznego o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem,
4) nie zdał egzaminu, o którym mowa w art. 110 ust. 1 pkt 8, w wyznaczonym terminie,
5) naruszył zasady egzaminowania.

2.     W przypadku skreślenia egzaminatora z ewidencji z przyczyny określonej w ust. 1 pkt 5, ponowny wpis do ewidencji nie może być dokonany wcześniej niż po upływie 2 lat od dnia, w którym decyzja o skreśleniu stała się ostateczna.

Art. 114.

1.            Kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji podlega:
1) osoba posiadająca uprawnienie do kierowania pojazdem, skierowana decyzją starosty:
a) w razie uzasadnionych zastrzeżeń co do jej kwalifikacji,
b) na wniosek komendanta wojewódzkiego Policji, w razie przekroczenia 24 punktów otrzymanych na podstawie art. 130 ust. 1,
1) osoba ubiegająca się o:
a) przywrócenie uprawnienia do kierowania pojazdem cofniętego na okres przekraczający 1 rok lub w związku z utratą kwalifikacji,
b) zwrot zatrzymanego prawa jazdy lub pozwolenia do kierowania tramwajem, którego była ona pozbawiona na okres przekraczający 1 rok.

2.            Zadanie i kompetencja określone w ust. 1 pkt 1 nie mogą być powierzone w drodze porozumienia gminie. Przepis ten nie dotyczy powiatu warszawskiego.

3.            W stosunku do osób, o których mowa w art. 97 ust. 3, decyzję o skierowaniu na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji, w przypadkach określonych w ust. 1 pkt 1, wydaje wojewoda mazowiecki.

4.            W przypadkach określonych w ust. 1 pkt 2 dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem wydaje się po zdaniu, przez osobę ubiegającą się o jego wydanie, odpowiedniego do rodzaju uprawnienia egzaminu państwowego sprawdzającego kwalifikacje.

Art. 115.

1.            Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz Ministrem Obrony Narodowej, uwzględniając konieczność właściwego przygotowania osób ubiegających się o wydanie uprawnień do kierowania pojazdami oraz zapewnienie obiektywnego sprawdzenia ich kwalifikacji, określi, w drodze rozporządzenia:
1) wymagania w stosunku do podmiotów prowadzących szkolenie w zakresie wyposażenia dydaktycznego, warunków lokalowych, placu manewrowego, pojazdów przeznaczonych do szkolenia,
2) wymagania w stosunku do podmiotów prowadzących egzaminy państwowe w zakresie wyposażenia, warunków lokalowych, placu manewrowego i pojazdów przeznaczonych do egzaminowania,
3) program szkolenia osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi, tramwajami oraz kandydatów na instruktorów i egzaminatorów,
4) warunki i tryb:
a) uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi i tramwajami, szkolenia i egzaminowania osób ubiegających się o te uprawnienia lub podlegających sprawdzeniu kwalifikacji oraz wzory dokumentów z tym związanych,
b) szkolenia i egzaminowania kandydatów na instruktorów i egzaminatorów, pracy komisji egzaminacyjnych oraz wzory dokumentów z tym związanych.

2.            Minister właściwy do spraw transportu, uwzględniając koszty związane z prowadzeniem egzaminów sprawdzających kwalifikacje oraz koszty związane z wydawaniem dokumentów, określi, w drodze rozporządzenia:
1) wysokość opłat za sprawdzenie kwalifikacji kandydatów na instruktorów i instruktorów oraz wysokość wynagrodzenia członków komisji sprawdzających ich kwalifikacje,
2) wysokość opłat za sprawdzenie kwalifikacji osób ubiegających się o wydanie uprawnienia do kierowania pojazdami lub podlegających sprawdzeniu kwalifikacji,
3) wysokość stawek wynagrodzenia egzaminatorów zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia,
4) wysokość opłat za wydanie prawa jazdy, pozwolenia do kierowania tramwajem, świadectwa kwalifikacji, legitymacji instruktora i egzaminatora.

[ Wymagania w stosunku do kierowców wykonujących transport drogowy ]

Art. 115a.

1.            Kierowca pojazdu samochodowego przeznaczonego konstrukcyjnie do przewozu osób oraz kierowca pojazdu samochodowego lub zespołu pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 7,5 t jest zobowiązany uzyskać świadectwo kwalifikacji, o ile pojazdem wykonywana jest działalność gospodarcza w zakresie przewozu osób lub rzeczy.

2.            Kierowca, o którym mowa w ust. 1, podlega:
1) kontrolnym badaniom lekarskim przeprowadzanym w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem. Badanie jest przeprowadzane przed wydaniem pierwszego świadectwa kwalifikacji, następnie w wieku do 55 lat - co 5 lat i w wieku powyżej 55 lat corocznie,
2) badaniom psychologicznym przeprowadzanym w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem przed wydaniem pierwszego świadectwa kwalifikacji i następnie w ciągu roku od ukończenia 55 lat.

3.            Badania, o których mowa wykonywane są na koszt:
1) przedsiębiorcy wykonującego działalność gospodarczą w zakresie przewozu osób lub rzeczy - w przypadku osoby przez niego zatrudnionej lub osobiście wykonującej tę działalność,
2) osoby badanej - w innych przypadkach.

Art. 115b.

1.            Świadectwo kwalifikacji uzyskuje osoba, która:
1) ukończyła 21 lat,
2) przedstawiła zaświadczenie o ukończeniu odpowiedniego kursu dokształcającego:
a) kierowców przewożących rzeczy - kierowca samochodu ciężarowego lub zespołu pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 7,5 t,
b) kierowców przewożących osoby - kierowca pojazdu samochodowego przeznaczonego konstrukcyjnie do przewozu powyżej 5 osób łącznie z kierowcą,
3) przedstawiła orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem,
4) przedstawiła orzeczenie psychologiczne o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem.

2.            Świadectwo kwalifikacji wydaje starosta:
1) na okres wynikający z terminów badań, o których mowa w art. 115a ust. 2,
2) za opłatą, której koszt ponosi:
a) przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w zakresie przewozu osób lub rzeczy - w przypadku osoby przez niego zatrudnionej lub osobiście wykonujący tę działalność,
b) osoba zainteresowana - w innych przypadkach.

Art. 115c.

1.            Kursy dokształcające, o których mowa w art. 115b ust. 1 pkt 2 prowadzone są w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego.

2.            Nadzór nad prowadzeniem kursów sprawuje wojewoda. W ramach nadzoru wojewoda może:
1) kontrolować sposób prowadzenia kursu oraz dokumentację z nim związaną,
2) zawiesić prowadzenie kursu do czasu usunięcia nieprawidłowości.

3.            Minister właściwy do spraw transportu, mając na względzie podniesienie kwalifikacji zawodowych kierowców wykonujących transport drogowy, określi, w drodze rozporządzenia:
1) program kursów dokształcających,
2) wzór zaświadczenia o ukończeniu kursu dokształcającego,
3) szczegółowe zasady przeprowadzania kontroli, o której mowa w ust. 2 pkt 1.

Art. 115d.

1.            Przepisy art. 115a stosuje się do kierujących pojazdami uprzywilejowanymi oraz przewożącymi materiały niebezpieczne.

2.            Przepisy ust. 1 oraz art. 115b ust. 1 pkt 2 - 4 stosuje się do kierującego tramwajem.

Art. 115e.

1.            Kierujący pojazdem przewożącym materiały niebezpieczne zobowiązany jest uzyskać i posiadać przy sobie zaświadczenie o ukończeniu kursu dokształcającego kierowców pojazdów przewożących materiały niebezpieczne.

2.            Minister właściwy do spraw transportu, uwzględniając wymagania w stosunku do kierowców wykonujących międzynarodowy przewóz materiałów niebezpiecznych, określi, w drodze rozporządzenia:
1) wykaz materiałów niebezpiecznych, przy przewozie których wymagane jest ukończenie kursu dokształcającego,
2) jednostki prowadzące kursy dokształcające dla kierowców przewożących materiały niebezpieczne,
3) zakres i warunki prowadzenia kursu,
4) program kursu,
5) wzór zaświadczenia o ukończeniu kursu dokształcającego.

[ Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego ]

Art. 116.

1.            Zarząd województwa tworzy, po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw transportu, wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego na obszarze województwa.

2.            Ośrodek jest samorządową wojewódzką osobą prawną.

3.            Zarząd województwa sprawuje nadzór nad ośrodkiem.

Art. 117.

1.            Do zadań ośrodka należy organizowanie egzaminów państwowych sprawdzających kwalifikacje osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz kierujących pojazdami.

2.            Ośrodek może wykonywać inne zadania z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego.

3.            Ośrodek może wykonywać działalność gospodarczą, której wyniki będą przeznaczane na działalność, o której mowa w ust. 1 i 2.

Art. 118.

1.            Działalnością ośrodka kieruje dyrektor.

2.            Dyrektor jest powoływany i odwoływany przez zarząd województwa.

3.            Zarząd województwa ustala wynagrodzenie dyrektora.

Art. 119.

1.            Ośrodek prowadzi samodzielną gospodarkę finansową na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

2.            Przychodami ośrodka są:
1) wpływy z opłat za przeprowadzanie egzaminów osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami,
2) wpływy za wykonanie innych zadań z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego.
3) wpływy z działalności, o której mowa w art. 117 ust. 3.

3.            Osiągnięty przez ośrodek zysk, po opłaceniu należnych podatków, jest przeznaczany na:
1) inwestycje związane z działalnością ośrodka, o której mowa w art. 117 ust. 1,
2) poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego w województwie.
3) inwestycje związane z działalnością ośrodka, o której mowa w art. 117,
4) poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego na obszarze województwa, w szczególności na popularyzację przepisów o ruchu drogowym i podnoszenie kultury jazdy kierowców, na które ośrodek może przeznaczyć pozostałe wolne środki, nie wykorzystane na wydatki, o których mowa w pkt 1-3.,

4.            Ośrodek może zaciągać kredyty, za zgodą zarządu województwa, na zasadach ogólnych.

5.            Składniki majątkowe nabyte w ramach pierwszego wyposażenia ośrodka tworzą jego fundusz założycielski.

6.            Ośrodek prowadzi odrębnie ewidencję przychodów i kosztów związanych z prowadzeniem szkolenia lub egzaminowaniem jako działalnością oświatową i odrębnie dla każdej innej działalności.

Art. 120.

1.            Zarząd województwa nadaje ośrodkowi statut.

2.            Statut ośrodka określa w szczególności jego organizację i warunki tworzenia oddziałów terenowych.

Art. 121.

Minister Transportu i Gospodarki Morskiej określi, w drodze rozporządzenia:
1) w porozumieniu z Ministrem Finansów - szczegółowe warunki gospodarki finansowej ośrodka oraz szczegółowe warunki ewidencji przychodów i kosztów, o których mowa w art. 119 ust. 7,
2) w porozumieniu z Ministrem Pracy i Polityki Socjalnej - warunki wynagradzania egzaminatorów.

[ Sprawdzanie stanu zdrowia i predyspozycji psychicznych do kierowania pojazdami ]

Art. 122.

1.            Badaniu lekarskiemu przeprowadzanemu w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem podlegają:
1) osoba ubiegająca się o wydanie prawa jazdy lub świadectwa kwalifikacji,
2) osoba ubiegająca się o przywrócenie uprawnienia do kierowania pojazdem cofniętego ze względu na stan zdrowia,
3) kierujący pojazdem skierowany przez organ kontroli ruchu drogowego, jeżeli:
a) uczestniczy w wypadku drogowym, w którym jest zabity lub ranny,
b) kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu,
4) kierujący pojazdem skierowany decyzją starosty w przypadkach nasuwających zastrzeżenia co do stanu zdrowia,
5) osoba niepełnosprawna posiadająca prawo jazdy lub pozwolenie do kierowania tramwajem, skierowana decyzją starosty na podstawie zawiadomienia powiatowego lub wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności,
6) kandydat na instruktora lub egzaminatora osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami.

2.            Zadanie i kompetencja określone w ust. 1 pkt 4 nie mogą być powierzone w drodze porozumienia gminie. Przepis ten nie dotyczy powiatu warszawskiego.

3.            W stosunku do osób, o których mowa w art. 97 ust. 3, decyzję o skierowaniu na badanie lekarskie, w trybie określonym w ust. 1 pkt 4, wydaje wojewoda mazowiecki.

4.            Badanie lekarskie, o którym mowa w ust. 1 oraz w art. 115a ust. 2, przeprowadza i wykonuje uprawniony lekarz.

5.            Przepisy ust. 1 pkt 1-4 stosuje się odpowiednio do kierującego tramwajem.

6.            Badanie lekarskie wykonywane jest na koszt osoby badanej, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.

7.            Wykonywanie badań lekarskich i wydawanie orzeczeń podlega kontroli wojewody.

Art. 123.

Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu, ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz Ministrem Obrony Narodowej, uwzględniając zróżnicowane wymagania zdrowotne oraz konieczność przyjęcia obiektywnych i niezbędnych kryteriów oceny stanu zdrowia, określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki i tryb:
a) kierowania na badania lekarskie i ich przeprowadzania w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami silnikowymi oraz kierowania tramwajami,
b) wydawania orzeczeń lekarskich stwierdzających istnienie lub brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami,
c) odwoływania się od orzeczeń lekarskich,
d) uzyskiwania uprawnień przez lekarzy przeprowadzających badania lekarskie,
2) zakres badań lekarskich,
3) dodatkowe kwalifikacje lekarzy przeprowadzających badania lekarskie,
4) sposób postępowania z dokumentacją związaną z badaniami lekarskimi oraz wzory stosowanych dokumentów,
5) maksymalne stawki opłat za badania lekarskie.

Art. 124.

1.            Badaniu psychologicznemu przeprowadzanemu w celu orzeczenia istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem podlega:
1) osoba ubiegająca się o świadectwo kwalifikacji,
2) kandydat na instruktora lub egzaminatora osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami,
3) kierujący pojazdem silnikowym skierowany, w drodze decyzji, przez organ kontroli ruchu drogowego, jeżeli:
a) kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu,
b) przekroczył liczbę 24 punktów otrzymanych na podstawie art. 130 ust. 1,
4) kierujący będący sprawcą wypadku drogowego, w którym jest zabity lub ranny,
5) kierujący skierowany przez lekarza, jeżeli w wyniku badania lekarskiego stwierdzona zostanie konieczność przeprowadzenia badania psychologicznego,
6) osoba skierowana przez kierownika właściwej jednostki organizacyjnej Sił Zbrojnych, jeżeli jest ona przewidziana do szkolenia na kierowcę na potrzeby wojska,
7) osoba ubiegająca się o przywrócenie uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym, cofniętego ze względu na istnienie przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdami.

2.            Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do kierującego tramwajem.

3.            Badania, o których mowa w ust. 1 i 2, przeprowadzane są przez uprawnionego do orzekania psychologa w pracowni psychologicznej posiadającej upoważnienie wojewody.

4.            Badanie psychologiczne wykonywane jest na koszt osoby badanej, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.

UWAGA!: art. 124a i 124b obowiązują od 2 lipca 2006 r.

Art. 124a.

1.            Wojewoda wydaje zezwolenie na przeprowadzanie badań psychologicznych przedsiębiorcy, który złożył wniosek o jego wydanie i który spełnia następujące wymagania:
1) ma siedzibę lub miejsce zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,
2) posiada zestaw metod badawczych określonych metodyką oraz warunki lokalowe gwarantujące wykonywanie badań psychologicznych, zgodnie ze standardami określonymi w metodyce,
3) posiada świadectwo wydane przez Regionalną Izbę Psychologów potwierdzające zgodność posiadanych metod badawczych oraz warunków lokalowych ze szczegółowymi warunkami przeprowadzania badań psychologicznych,
4) zatrudnia psychologa uprawnionego do orzekania lub sam jest uprawnionym psychologiem,
5) nie jest podmiotem, w stosunku do którego wszczęto postępowanie upadłościowe lub likwidacyjne,
6) nie zalega z uiszczeniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenie społeczne.

2.            Psychologiem uprawnionym do przeprowadzania badań psychologicznych i orzekania w zakresie zdolności do prowadzenia pojazdów mechanicznych jest osoba, która:
1) spełnia wymagania określone w art. 7 i 8 oraz 15 ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (Dz. U. Nr 73, poz. 763),
2) została wpisana przez wojewodę do ewidencji psychologów uprawnionych do przeprowadzania badań psychologicznych i orzekania w zakresie zdolności do prowadzenia pojazdów mechanicznych.

3.            Do wniosku o wydanie zezwolenia przedsiębiorca ubiegający się o jego wydanie załącza:
1) dokument określający status jednostki, będącej osobą prawną lub nieposiadającą osobowości prawnej jednostką organizacyjną, albo dokument stwierdzający tożsamość w przypadku osoby fizycznej,
2) świadectwo, o którym mowa w ust. 1 pkt 3,
3) dokument potwierdzający posiadanie odpowiedniego lokalu wraz z wykazem pomieszczeń,
4) dokument potwierdzający zatrudnienie uprawnionego psychologa.

4.            Zezwolenie określa zakres wykonywanych badań psychologicznych.

Art. 124b.

1.            Wojewoda sprawuje nadzór nad wykonywaniem badań psychologicznych.

2.            W ramach sprawowanego nadzoru wojewoda prowadzi kontrolę w zakresie:
1) zasad i metodyki przeprowadzanych badań,
2) prowadzonej dokumentacji,
3) wydawanych orzeczeń,
4) warunków lokalowych.

3.            Wojewoda cofa zezwolenie na przeprowadzanie badań psychologicznych, jeżeli:
1) przedsiębiorca nie spełnia wymagań, o których mowa w art. 124a ust. 1,
2) przedsiębiorca odmówił poddania się kontroli, o której mowa w ust. 2,
3) zostały stwierdzone naruszenia przepisów w zakresie przeprowadzania badań psychologicznych.

4.            W przypadku, o którym mowa w ust. 3 pkt 2 i 3, ponowne zezwolenie może być wydane po upływie roku, od dnia w którym decyzja o cofnięciu zezwolenia stała się ostateczna.

UWAGA!: art. 124a i 124b obowiązują od 2 lipca 2006 r.

Art. 125.

Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz Ministrem Obrony Narodowej, uwzględniając konieczność przyjęcia obiektywnych i niezbędnych kryteriów oceny istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem, określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki i tryb:
a) kierowania osób na badania psychologiczne,
b) uzyskiwania i cofania uprawnień w zakresie przeprowadzania badań psychologicznych i orzekania oraz uzyskiwania i cofania zezwoleń przedsiębiorcom przeprowadzającym te badania,
c) odwoływania się od orzeczeń psychologicznych,
d) kontroli przeprowadzania badań psychologicznych oraz wydawanych orzeczeń psychologicznych,
2) warunki, zakres i sposób przeprowadzania badań psychologicznych,
3) sposób postępowania z dokumentacją związaną z przeprowadzanymi badaniami psychologicznymi oraz wzory stosowanych dokumentów,
4) szczegółowe warunki wymagane od pracowni psychologicznych,
5) maksymalne stawki opłat za badania psychologiczne.

Art. 126.

1.            Badanie w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu przeprowadza się przy użyciu urządzeń elektronicznych dokonujących pomiaru stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu.

2.            Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli stan osoby podlegającej badaniu uniemożliwia jego przeprowadzenie urządzeniem elektronicznym. W takim przypadku ustalenie zawartości w organizmie alkoholu następuje na podstawie badania krwi lub moczu.

3.            Badanie w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu może być przeprowadzone również w razie braku zgody kierującego, o czym należy go uprzedzić.

4.            Warunki oraz sposób przeprowadzania badań, o których mowa w ust.1 i 2, określają odrębne przepisy.

Art. 127.

1.            Badanie w celu ustalenia w organizmie obecności środka działającego podobnie do alkoholu przeprowadza się przy użyciu metod nie wymagających badania laboratoryjnego.

2.            Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli stan osoby podlegającej badaniu uniemożliwia jego przeprowadzenie metodą nie wymagającą badania laboratoryjnego. W takim przypadku ustalenie w organizmie obecności środka działającego podobnie do alkoholu następuje na podstawie badania krwi lub moczu.

3.            Badanie w celu ustalenia obecności w organizmie środka działającego podobnie do alkoholu może być przeprowadzone również w razie braku zgody kierującego, o czym należy go uprzedzić.

4.            Minister właściwy do spraw zdrowia, kierując się skutkami oddziaływania na organizm kierowcy środków działających podobnie do alkoholu, określi, w drodze rozporządzenia:
1) wykaz tych środków,
2) warunki i sposób przeprowadzania badań na ich obecność w organizmie.

Art. 128.

1.            W razie uczestniczenia w wypadku drogowym, w którym jest zabity lub ranny, kierujący pojazdem jest poddawany badaniu na zawartość w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.

2.            Badaniu, o którym mowa w ust. 1, można poddać także inną osobę, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem uczestniczącym w wypadku drogowym, w którym jest zabity lub ranny.

3.            Osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, mają prawo żądać od organu kontroli ruchu drogowego przeprowadzenia badania krwi lub moczu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.